انجمن دوستی ایران و افغانستان – اخبار رسانه ها

به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه، عید نوروز در منطقه مختار کوهستان بدخشان با نام‌های «شاگون» و «خیدیرایام» یاد می‌شود و مردم این استان ضمن تهنیت و شادباش به یکدیگر از عبارت «شاگون بهار مبارک» استفاده می‌کنند.

معنی واژه «خیدیرایام» ایام جشن بزرگ است، نوروز را در بدخشان جشن بزرگ به این خاطر می‌گویند که ساکنان این استان قبل از جشن نوروز جشن‌های کوچک‌تری را با نام‌های «خیرپیچار» و «خیرچیزان» تجلیل می‌کردند اما چون نوروز مقام ویژه‌ای داشته و با شکوه و شهامت بیشتری جشن گرفته می‌شد آن را «خیدیر ایام» جشن بزرگ نام گذاشتند.

«خیرپیچار» و «خیرچیزان» از واژه «خیر» آمده است که معنی آن خورشید است و مردم از روی مشاهده حرکت آن روز، ماه و سال را حساب می‌کردند.

در روز اول نوروز مردم این منطقه طبق سنن موسوم به «جاروب بندان» و «خانه تکانی» جاروب بسته و به تمیز کردن منازل می‌پرداختند.

«سومنک»، «کاجی»، «بت» یا «هلوا»، «شیرروغن» از معمول‌ترین غذاها در بدخشان محسوب می‌شوند، بیشتر غذاها از گندم، آرد و شیر تهیه می‌شوند.

یکی از بازی‌های نوروزی کودکان در بدخشان «کیلاغوز- غوز» یا «طلب- طلب» است، کودکان یک روسری را به دست گرفته به بام‌های خانه‌ها می‌روند و آن را به درون خانه می‌اندازند. آنان سرودهای ویژه‌ای می‌خوانند که صاحب خانه با شنیدن آن باید در روسری این کودکان شیرینی بگذارد.

از سوی دیگر نوروز در بدخشان روز مخصوصی برای کشاورزان است، آنان در این روز به زمین دانه می‌پاشند.

در این منطقه سننی به مانند آتش افروزی و «الاوپرک» رایج است، ضمن آتش افروزی آشغال‌های خانه را جمع آوری کرده در آتش می‌سوزانند.

الاوپرک رسمی است که پس از افروختن آتش برخی از مردم یک پارچه از پیراهن خود را در آتش می‌اندازند و از بالای آتش پریده و چنین می‌گویند: سرخی تو از من و زردی من از تو.

اگر در این روز در یک خانواده بدخشان طفلی به دنیا بیاید، نام وی را نوروز می‌نهند و مردم به دیدار و تهنیت آنان می‌آیند و می‌گویند: شاگون بهار مبارک.

در مجموع در بدخشان نوروز را جشنی انسانی، ملی و مذهبی، جشن طبیعت، جشن احیا شدن، جشن سخاوت، عفو و خوشحالی، جشن غم‌زدایی و فال نیک می‌دانند.

به گزارش سایت افغانستان خبرگزاری فارس، محمداشرف غنی، رییس جمهور افغانستان در مراسم جشن دهقان و نمایشگاه زراعتی در بادام باغ شهر کابل خطاب به دهقانان گفت: هر سیری را که شما تولید می‌کنید، معنی‌اش آن است که دست افغانستان به دنیا دراز نمی‌شود.

وی افزود: در صورتیکه در سال‌های گذشته در زراعت سرمایه گذاری لازم صورت می‌گرفت هم اکنون افغانستان محتاج دنیا نبود.

رئیس جمهور افغانستان اظهار داش: در حال حاضر در همه شهرهای افغانستان اجناس خارجی به مصرف می‌رسد در حالیکه میلیون زن و مرد افغانستانی در شهرها بیکار هستند.

وی ضمن تاکید بر ترتیب نظام آبیاری سرتاسری گفت که در چهار سال گذشته و اکنون در بخش تولید، انتقال، توزیع و مصرف آب حکومت کامیاب نبوده است.

او از برداشتن گام‌های عملی در راستای مدیریت آب خبر داد و گفت: هر دهقان باید بداند که در یک شبانه روز چقدر آب نیاز دارد و چه مقدار بدست می‌آورد.

غنی بدون ارایه جزئیات از آغاز کار ساخت۲۱ الی ۲۹ سد مهم و اساسی در طی سال جاری در سطح افغانستان خبر داد و گفت: اگر زراعت نباشد، نه تجارت است، نه صنعت لذا باید قدر آب را دانسته و بدانیم که بدون آن نمی‌توانیم زندگی کنیم.

وی تصریح کرد: سیستم انتقال آب از سربند به مزرعه بسیار گران تمام می‌شود البته قسمت عمده سدهای ما دوامدار نیست، ضمن اینکه بر اساس بررسی‌های وزارت زراعت، ۵۵ درصد آب زراعت ضایع می‌شود.

رییس جمهور عنوان کرد که کار ساخت سدها از سوی وزارت توسعه روستاها آغاز شده است.

وی از تقیسم ناعادلانه آب انتقاد کرد و گفت: اگر نظام عادلانه تقسیم آب داشته باشیم و حکومت به صورت عادلانه به تقسیم عادلانه آب بپردازد، مردم به صورت عادلانه به آب خواهند رسید.

وی به وزارت‌خانه‌های زراعت و مالداری، توسعه روستاها و آب برق دستور داد تا به شکل بنیادی کار کرده و از ضایع شدن آب جلوگیری کنند.

وی خاطرنشان کرد که فرق بین بذر اصلاح شده و غیر اصلاح شده زمین تا آسمان تفاوت دارد و قرار است طی سالجاری، ۴۰ هزار تن بذر اصلاح شده در اختیار کشاورزان قرار گیرد.

اشرف غنی خطاب به کشاورزان گفت: نیازمندی‌های شما باید در صدر برنامه‌های دولت قرار بگیرد.

غنی افزود: اولین بازار محصولات افغانستانی قوای امنیتی و دفاع هستند و دستورات لازم را در خصوص تامین تمام نیازمندی‌های قوای امنیتی و دفاعی از محصولات داخلی داده شده است.

رییس جمهور همچنان در نشست امروز از انتصاب بعضی شهرداران برای ولایات خبر داد و گفت که به شهرداران دستور داده تا بازارهای هفتگی و ماهیانه‌ را در نقاط مختلف ولایات مربوطه شان راه‌اندازی کنند.

وی در خصوص تولید میوه‌های تازه بی‌کیفیت خارجی گفت: به وزارت اقتصاد دستور می‌دهم که تعرفه واردات میوه‌های خارجی را ۱۰۰ الی ۱۵۰ درصد بالا ببرد.

وی همچنان یاد آور شد که ساخت اولین پارک زراعتی و صنعتی پروژه باریک آب که از بودجه دولت افغانستان تامین می‌شود، امسال آغاز شود و در چند سال آینده تکمیل و در خدمت کشاورزان قرار گیرد.

اشرف غنی گفت که چندی قبل با تعدادی از صادر کننده گان میوه تازه نشست داشت و با آنها به تفاهم رسیده تا در ماه جوزا، روزانه ۶۰۰ تُن میوه تازه افغانستان به کشورهای حوزه خلیج فارس صادر شود.

وی از بخش خصوصی خواست تا در بخش زراعت سرمایه گذاری کرده و بدون پرداخت رشوه زمین زراعی سرمایه‌گذاری کند.

وی به تولید ۲۴۰ مگاوات برق در سال جاری اشاره کرده و گفت که مقداری برق که امسال تولید می‌شود در صد سال گذشته بی نظیر بوده است.

رییس همچنان در خصوص الحاق روستاها به شهرها گفت که دستورات لازم داده شد تا راه های مواصلاتی اصلاح و ده‌ها هزار کلیومتر جاده دیگر ایجاد شود.

به گزارش سایت افغانستان خبرگزاری فارس، احمد ضیا مسعود، نماینده ویژه رییس جمهور در امور اصلاحات و حکومتداری خوب، که به پنجشیر سفر کرده است در همایش تجلیل از نوروز گفت: پیش از گفت‌وگوهای صلح باید مخالفان مسلح تضعیف شده و قدرت دفاعی نیروهای دولتی افغانستان افزایش یابد لذا در همین رابطه به زودی صف قوی مجاهدین برای دفاع از افغانستان در کنار نیروهای امنیتی ایجاد می‌شود.

مسعود، در این مراسم که در بر سر مزار احمدشاه مسعود برگزار شده بود، از فرماندهان جهادی خواست تا در برابر مسایل سیاسی و امنیتی کشور بی‌تفاوت نباشند.

وی افزود: به زودی شورای مجاهدین ایجاد می‌شود تا در کنار نیروهای امنیتی در دفاع از امنیت افغانستان سهم بگیرند و برنامه‌های جدیدی را برای دفاع از کشور طرح کنند.

شبکه اطلاع رسانی افغانستان با انتشار این خبر نوشت:‌ در این همایش نماینده ویژه رییس جمهور در امور اصلاحات و حکومتداری خوب، گفت‌وگوهای صلح را بر حفظ حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و ثبات سیاسی افغانستان مشروط می‌کند.

مسعود گفت: گفت‌وگوهای صلح باید سبب حفظ حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و استقلال کشور شود لذا باید پیش از این گفت‌وگوها مخالفان مسلح سرکوب شده و توانایی دفاعی نیروهای دولتی افغانستان  افزایش یابد تا آنان آماده گفت‌وگو شوند.

وی افزود: طالبان، داعش و تروریست‌های جهانی بقای خود را در جنگ می‌بینند،ضمن اینکه آنان وحشی بوده و به دنبال کشتار شهروندان افغانستانی هستند.