تجلیل از کارنامه ادبی واصف باختری
اخیراً استکلهم میزبان محفلی بود در نکوداشت کارنامه شعری و ادبی واصف باختری. دهها تن از اهالی قلم و ادب افغانستان از کشورهای مختلف جهان در این همایش شرکت و از پنجاه سال تلاش ادبی و فرهنگی واصف باختری تجلیل کردند.اکرم عثمان رئیس کلوپ قلم افغان ها، سخنرانی ای داشت که عنوانش بود: استاد باختری شخصیت فساد ناپذیر. آقای عثمان سعی کرده نشان دهد که چگونه استاد باختری از گرداب هایی که در پنجاه سال زندگی دید، جان به سلامت برد، آلوده نشد و از جای نرفت. شاید او می خواست نشان دهد که واصف باختری اگر از ارزش های فکری خود دست می کشید و با قافله داران سیاست همراه می شد، به مال و منال و جاه و مقام می رسید، اما چنان نکرد و چنان هم نشد.
رحیم غفوری عضو کلوپ قلم افغانها در استکهلم و از سازمان دهندگان این محفل می گوید، بسیاری از فعالان فرهنگی باختری را از دهها سال پیش به یاد می آورند، چرا که ادبیات امروز افغانستان در اثر سخت کوشیهای بزرگانی چون باختری به مرحله کنونی از رشد و بالندگی رسیده است.
لطیف ناظمی نگاهی داشت به ابعاد شخصیت استاد باختری و می گفت باختری شاعر، پژوهشگر، مترجم و در عین حال شاعرساز بوده است. در مورد کیفیت آثار باختری هم آقای ناظمی گفت عده ای می گویند شعر باختری قابل فهم نیست اما او با چنین کسانی موافق نمی باشد و به این نظر است که شعر باید دارای عنصر ابهام باشد. به عبارت دیگر شعر چیزی جز بیان غیر عادی و مبهم و آشنازدایانه نیست.
پروفسور مجاور احمد زیار که زبان شناس است در سخنرانی اش به وجود ظرافتهای زبانی در شعر باختری اشاراتی داشت.
حمیرا نکهت دستگیر زاده به جایگاه قافیه در شعرهای باختری پرداخت. می دانیم که نیما یوشیج که شعر نو را آورد، وزن و قافیه این دو عنصر اصلی شعر کلاسیک را حفظ کرد. اما جای قافیه ها را تغییر داد. او می گفت قافیه زنگ مطلب است و باید در جایی که لازم است بیاید نه در جایی که وزن اقتصا می کند.
خانم نکهت می گفت باختری به قافیه نگاه دیگری دارد و سعی می کند کلام خود را پیوسته مقفی نگه دارد.
باستان گرایی یا ارکائیزم از مهمترین ویژگی شعرهای واصف باختری خوانده شده است، توجه به نمادها و اسطوره های کهن و اتکا به زبان آهنگینی که کلمات آن بوی کهنگی و ماندگاری می دهند، در شعرهای او موج می زند. شبگیر پولادیان شاعری که به قصیده گویی شهرت دارد، در این محفل نکوداشت از درهم تنیدگی اندیشه و زبان در آثار باختری سخن گفت.
دیگر سخنران این محفل حمزه واعظی، نویسنده و پژوهشگر بود. او بر اهمیت آثار باختری از منظر جامعه شناسی ادبیات اشاره هایی داشت و گفت شعر باختری مهمترین شاخصه اندازه گیری شعر نو حد اقل در نیم قرن اخیر در افغانستان است و سیر محتوایی آن نیز بازتاب دهنده سیر اندیشه ورزی در آن سامان بوده است.
شاعرانی هم شعرهایی به همین مناسبت نوشته بودند، شریف سعیدی، شبگیر پولادیان، حمیرا نکهت، عبدالجبار توکل هروی، فضل الله زرکوب، دستگیر نایل، فرید اروند و هادی میران در دومین بخش محفل به شعرخوانی پرداختند.
پس از شعرخوانی شاعران، واصف باختری در سخنان کوتاهی از استادان خود به نکویی یاد کرد و خود را مدیون آنها دانست. او ازملک الشعرا عبدالحق بیتاب، مولانا خال محمد خسته، علی اصغر بشیر هروی و استاد عبدالاحمد جاوید به عنوان استادان خود نام برد.