ماجرای انتقال سوخت به افغانستان
تحلیلی از محمدابراهیم طاهریان؛ سفیر سابق ایران در پاکستان و افغانستان /// فرهنگ ایران و افغانستان مشترکات فراوانی دارد، اما درباره ممانعت ایران از ترانزیت سوخت به افغانستان به نظر می رسد دو کشور با فرکانس های متفاوتی با یکدیگر گفتگو می کنند و به همین دلیل تاکنون این موضوع حل نشده است. افغان ها مدعی اند صدها دستگاه تانکر افغانی در مرزهای ایران زمین گیر شده و دو برابر شدن بهای سوخت در کابل را ناشی از این می دانند که سوخت کافی به این کشور نمی رسد.
در واقع مشکل از آنجا شروع می شود که ایران و افغانستان علی رغم سابقه تماس های مکرر و رفت و آمد های فراوان در همه سطوح، تاکنون برای حل معضل سوخت اقدام درستی انجام نداده اند. به عبارت دیگر تا کنون هیچ اعلام موضع رسمی درباره علت ممانعت ایران از ترانزیت سوخت به افغانستان صورت نگرفته و شینده ها مبتنی بر اخباری است که در خلال مصاحبه ها و به نقل از مسئولینی در حد نمایندگی ایران در افغانستان مطرح شده است. البته کمبود تحرک دیپلماتیک تنها از سوی ایرانی دیده نمی شود، بلکه طرف افغان هم تاکنون موضع گیری روشنی نداشته است.
در مجموع باید گفت هر اتفاقی که منجر به بروز این مشکل شده، قابل حل به نظر می رسد و دوکشور نباید اجازه دهند مسائلی که بیشتر جنبه فنی دارد، تبدیل به معضل شده و به ابزاری در دست کسانی تبدیل شود که خواهان روابط خوب بین تهران و کابل نیستند تا به این شکل با تحریک مردم آنها را به خیابان ها بکشانند. فرافکنی بخش های ناکارآمد نباید به قیمت تیره شدن روابط دو کشور تمام شود.
ایران در سه دهه گذشته همواره در جهت کمک به افغان ها حرکت کرده است. تسهیلات جاده ای در خراسان جنوبی و بیرجند ، پل میلک در زابل در مرز افغانستان و ظرفیت هایی که در بندر چابهار ایجاد شده در کنار بندرعباس که از گذشته های دور معین کابل بوده، هر کدام ویژگی هایی دارند که افغانستان را به استفاده از ظرفیت های ایران مشتاق کرده است.
با این حال هنوز روشن نیست که چرا موضوع ترانزیت سوخت حل نشده باقی مانده و با وجودی که هر روز ترانزیت ۱۵ تا ۴۰ تانکر سوخت از ایران به مقصد افغانستان صورت می گیرد، تعدادی از این کامیون ها در مرز باقی مانده اند. آنچه ضروری به نظر می رسد آن است که از طریق گفتگوهای دیپلماتیک به عنوان منطقی ترین راه حل هرچه سریع تر اقدامی در جهت تخفیف آلام مردم افغانستان صورت گیرد.