مشاور فرهنگی رییس جمهوری ایران: صدای افغانستانی ها شنیده نشده است
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در شب ششم جشنواره سی و دوم فیلم فجر «چند متر مکعب عشق» اولین ساخته جمشید محمودی، از معدود فیلمهای «سینمایی» امسال بود که تحسین اکثریت حاضرین در سالن سینمای مرکز همایشهای برج میلاد را برانگیخت.
«چند متر مکعب عشق» روایتی از یک عشق ایرانی ــ افغان بود که با هنرمندی محمودی بهزیبایی از پس ادای حق مهاجران افغان برآمد و در برابر روایت کاذبی که از شخصیت مهاجران افغان در رسانهها بازنمایی شده بود، ایستاد. یادآوری و پررنگ شدن اشتراکات فرهنگی مردم ایران و افغان بزرگترین دستاورد فیلم محمودی است، فیلمی که سعی بر واقعنمایی دارد و از شعار و بیانیه دور است. فیلمی که قانون، عشق، خانواده، حیا، سختیهای زندگی و… را در ترازی عقلانی و واقعی در حاشیه یک رابطه عاشقانه به تصویر میکشد.
حسامالدین آشنا، مشاور فرهنگی حسن روحانی رئیس دولت یازدهم از شخصیتهای دولتی بود که در زمان نمایش این فیلم در کاخ جشنواره حاضر شد و به تماشای آن نشست.
آشنا در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در بیان نظر خود درباره حق روایت افغانها در رسانههای ایرانی و مواجهه «چند متر مکعب عشق» با تصویرسازیهای تکراری از مهاجران افغان علیرغم اشتراکات جدی فرهنگی، دینی و زبانی میان دو ملت ایران و افغان گفت: بزرگترین مشکل ما این است که یک جمعیت دو میلیونی را که بیش از ۳۰ سال در این کشور کنار هم با آنها زندگی کردیم، آنطور که بایسته بوده ندیدیم و چیز زیادی از آنها نمیدانیم. بیشتر از آنکه ما از افغانستانیها بدانیم آنها از ما میدانند. تلاشهایی مانند این فیلم که محصول مشترک ایران و افغانستان است بهنظر من از اولین قدمها در راه احترام به کسانی است که سالها کنار ما زندگی کردند. امید داریم که با تقویت سینمای افغانستان بتوانیم روایت آنها از ایرانیها را هم در سالهای آینده شاهد باشیم.
آشنا در پاسخ به این سؤال «میان مهاجران قانونی افغان بعضاً نخبگان فرهنگی، هنری و علمی هم حضور دارند که آنها هم در کشور با مشکلاتی در زمینه فعالیتها و گذران زندگی خود مواجه هستند. برنامه دولت یازدهم برای رفع مشکلات آنها چیست؟» پاسخ داد: این که میگویید برنامه، برنامه باید شکل بگیرید. من فکر نمیکنم همینطوری بشود چیزی در این رابطه گفت، برنامه باید به وجود بیاید، برنامه با آرزو و علاقه تفاوت دارد.
مشاور هنری رئیسجمهور در پاسخ به سؤالی درباره وضعیت قنبرعلی تابش، یکی از نخبگان افغان که از شعرای مطرح فارسیزبان بود و چندی پیش با مشکل ادامه تحصیل در مقطع دکترا در دولت یازدهم مواجه شد و به کشور خود بازگردانده شد، گفت: ایکاش با اختیار، اراده و علاقه خود به کشورشان بازمیگشتند. اینطور برگشتن معنایش تداوم روابط فرهنگی دو کشور خواهد بود. اما وقتی اینطور میشود چیز زیادی جز خجالت برای ما باقی نمیماند. ایکاش این بازگشت یک بازگشت همراه با آرامش و رضایت میبود، تا وقتی که اینطور نیست ما وظیفه داریم که امکانات را فراهم کنیم.
وی با بیان اینکه تشکلهای ادبی ایرانی بهدنبال فراهم آوردن این شرایط هستند، گفت: من از تحقق این امر در سالهای آینده خیلی ناامید نیستم.
آشنا در بیان نظر خود درباره چرایی نقص تصویری که از مردم افغان در اذهان جامعه ایران وجود دارد و بخشی از آن بهعهده برخی رسانهها بوده است، گفت: برخی از افغانیهایی که در ایران سکونت داشتند گروه فرودستی بودند، گروهی فرادست نبودند، در نتیجه مورد حمایت جدی قرار نگرفتند. کوتاهیهای زیادی داشتیم که یکی از آنها در حوزه افغانستانیهای مقیم در ایران بوده است. فکر میکنم با گران شدن قیمت ارز و امکاناتی که برای افغانستانیها وجود دارد برای اینکه در کشورهای دیگر به کار و فعالیت بپردازند، ما قدر آنها را بیشتر از این خواهیم دانست. البته این فقط مربوط به قسمت فعالیتهای سخت و کارگری حضور آنان در ایران است. حضور ادبی، هنری و ارتباطات بین فرهنگی که دو ملت باید داشته باشند و از طریق هرات باید خیلی از این اتفاقات بیفتد، فکر میکنم نسبت به آن خیلی کوتاهی کردیم.
مشاور رئیس دولت یازدهم ادامه داد: کسانی که صدای افغانها در ایران بودند و هم ایرانیهایی که بازتاب دهنده این صدا بودند نه صدایشان بلند بوده نه آنطور که باید حمایت نشدند.
آشنا در واکنش به برخی بدسلیقگیهای سابق برخی مدیران میانی و مسئولان جزء در برخورد ناپسند با افغانها علیرغم برخورد پسندیده رئوس و مدیران برتر نظام و دولت با آنان گفت: تجربیات دقیق و تلخی درباره اینگونه برخوردها وجود داشته. ما افغانستانیها را عموماً مساوی با مواد مخدر، تجاوز، جنایتکار و… تلقی کردیم. شاید موارد اندکی هم در اخبار حوادث رسانهها وجود داشته که تأیید کننده این پیشداوریها بوده باشد، اما آنچیزی که مشکل بزرگ ماست بهنظر من فقدان مطالعات میان فرهنگی است. حوزه ارتباطات میان فرهنگی و بین فرهنگی را در کشور خود توسعه ندادیم. مقداری از این فقر علمی نتیجهاش فقر عملی ما شده است. فقدان مهارتهای ارتباطات بین فرهنگی میان مردم و مسئولان مشکل امروز ماست. چیزی که در این فیلم هم مشاهده میشد و باید مهارتهای ارتباطات بین فرهنگی برای ملتی که به همسایگانش احترام میگزارد، توسعه و ارتقا یابد.
